Đôi nét về tiểu sử tác giả:
Phạm Tú Anh.
Sinh: 1983, tại Thanh Hoá
Dân tộc: Mường
Tác phẩm đã xuất bản:
Phía núi (thơ), Nxb Văn hoá dân tộc, 2014
Bùa trời (thơ), Nxb Hội Nhà văn, 2020
Chín bậc thang nhà người (tản văn), Nxb Quân đội nhân dân, 2020
—–
NHỚ HƯƠNG VƯỜN CŨ
***
Vườn nhà chồng cũ giờ chẳc bưởi đã đầy hoa
Chỉ sợ xác rụng kín lối xưa làm xót lòng người tóc trắng
Mẹ chồng hay hái nấu nước cho dâu gội đầu rồi ghì lấy hít hà khen tóc con thơm lắm
Mẹ sẽ để dành cả tháng giêng ấy phần con
***
Giờ xa
Chỉ đường này lối kia mà như cách biển ngăn non
Hoa bưởi thơm hương mẹ nhớ người dưng chắc lại trốn một mình cuối vườn mà khóc
Úp mặt vào tay thấy lòng như gió lùa qua rối bời bời đâu đây vạt tóc
Tháng giêng đem trả hết cho trời
***
Hoa ơi!
Thơm bao nhiêu hương mới qua hết một phận người
Người đi hết mấy đời hoa còn dang dở
Mẹ nấu nước cho khói lên hương để thỏa thuê cơn nhớ
Biết rồi thương đến tận những mùa sau
***
Chiều nay con buông tóc gội đầu
Bên vườn bưởi nhà lạ
Bật khóc gọi tên từng cánh hoa trắng rã
Rụng bơ vơ hun hút tháng giêng dài
***
Mẹ ơi lối cũ bước gầy
Con không về qua ngõ xưa mẹ đừng ra ngóng nữa
Mỗi lần hoa bưởi thơm tháng giêng tóc con lại rối đầy trời tan tác nhớ
Mang ơn mùi hương ấy con đi…
—–
BÀI CA TRÊN NƯƠNG
***
Đêm vít ngọn trăng cong ngày cũ
Đọng giọt chày khuya nhức cơn mơ
Nghiêng mùa mẹ đổ vơi lưng cối
Giã từng đêm qua bữa đói no
***
Tiếng gà còn treo lưng lửng sáng
Mẹ đã cheo leo lưng chừng nương
Cả đời gùi đêm gieo vào nắng
Ngày tám chẳng đủ một mùa thương
***
Mái núi vương vương màu áo mẹ
Hai thân lành rách vá chung đời
Chân trần nứt nẻ quen mùi đất
Tóc hẹn mùa lau bạc sương trời
***
Nương ngô chiều bão oằn lưng núi
Mẹ gục bước chùng tả tơi mưa
Hau háu bữa mai bầy nheo nhóc
Chõ ngô lưng lửng khói đắng mùa
***
Sáng nay trăng vừa chạm chân nắng
Mẹ đã gieo đầy hạt nương non
Ru cho mầm đá đơm lá nõn
Đêm mai chày muộn giã trăng tràn
—
THÁNG TƯ ĐEM CÂU HÁT SANG MÙA
***
Tháng Tư
Em hát câu Rang dát lên vách núi.
Phả hương cho lùm bông trăng nở cánh trắng cánh hồng
Ru lũ bướm phơi nỗi buồn rập rờn ngoài mó nước
Lần lữa ngày hóa kiếp hư không
***
Tháng Tư
Con chim tôộc lôộc gọi bạn khắp chín núi mười thung
Còn để lòng mà thương đôi ta vụng tội tìm hơi nhau khản mùa gió ngược
Em như phiến đá trơ mình trước thời gian bạc nhược
Rêu lên mòn mỏi cô đơn
***
Tháng Tư
Gió đầu bão xô căn chòi nương xiêu xác bóng buồn
Em thắc thỏm nhóm bếp chờ bước anh cuống vội nơi chân thang rỉ khói
Sợ con anh khóc tìm cha bên nhà
lo con em nhớ mẹ tìm gọi
***
Ta làm sao kịp nắm bàn tay
Hát câu Rang bùa ngải ấy nốt đêm này
Cho thỏa nhớ thương rồi không trốn nhà tìm nhau nữa
Anh về mà buộc gió che sương cho người ngồi chung bếp lửa
Em lại về dệt áo khâu chăn cho nhóc nheo bầy nhỏ
Tháng Tư đem câu hát sang mùa
—–
TRẦM TÍCH
***
Đêm ăn năn
Vách đá kể tên từng giọt nước mắt
Ngày đồng lõa cùng cơn yêu giấu vào trầm tích thời gian
Cạp váy lỡ thì trút vội sau chân núi cuối làng
Vụng trộm uống trăng khan chín mùa vò võ đắng
***
Đêm ăn năn
Vách đá thú nhận về những vết lưng lăn
Cả dấu ngón tay trầy rêu mười ngón bấu
Mỏi mong…
Một sáng ngâu
lén phơi nụ cười lên manh tã chằng đụp khâu từ vụn nắng
Hong lời ru ướt phía ngày hoang
***
Đêm ăn năn
Đá vỡ òa trầm tích
Rót ngược thời gian vào tiếng khóc
Trả hết cho đứa trẻ đòi cha khắp chân núi cuối làng
—–
NHỮNG SỚM MAI
***
Có những sớm mai vừa lên đã kịp buồn như tiếng vó ngựa hút vào đêm ly biệt
Ai đó đi qua kí ức
Gọi tên nhau trong bụi thoảng mùi lá khô
Tia nắng mộng du về phía lưng chừng mùa
Nơi con chuồn kim trút hơi mà vẫn hát
Đất xôn xao nảy hạt
Nụ cười lạ trổ hoa lên mắt quen.
Chiếc bóng mộng du về phía ngọn đèn
Lần toả hơi ấm vào gió cuồng trước giờ lịm tắt
Dư ảnh ánh sáng nhòa nhạt vẫn xô trĩu bóng người xa xôi trên vách
Vầng trăng cúi mặt khóc bình minh.
Có những buổi sáng được định hình chỉ bằng một tiếng chim
Trăng trối dưới vòm cây trước mùa di trú
Ta trong cơn mê ngủ
Vẫn để rơi một giọt nước mắt vào thăm thẳm đường bay
Có những sớm mai như sớm mai này.
Ngồi gỡ sợi tóc hai màu để tang trên lược biếc
Thương mùa trôi biền biệt
Ta từng xanh trong giấc phù xanh
—–
GIẤC MƠ PHÍA CHA
***
Thương bếp lửa những đêm trở gió
Cha ngồi lần tay lên đôi nạng gỗ cụt mòn
Hát khúc quân hành lẫn trong lời đang(1)
Nhặt sợi khói vàng khâu hình hài tôi rách rưới
Lời vỗ về chông chênh vời vợi
Chằng đụp tiếng ru rạn vách núi sau làng
Có lần cha đòi cõng tôi trên đôi nạng gỗ xuống thang
Sợ mùa con gái trôi nhanh như dòng suối
Chẳng kịp biết một lần cồng chiêng ngày hội
Đã hóa con chim păng póc khát sương
Cha kể mãi bước mình xanh trên những chiến trường
Nhưng không dám nhắc lần ngã gục dưới gầm sàn ngày tôi lọt lòng mẹ
Câu Xường(2) ru oằn oại rồi cũng thành tàn phế
Cây lim đầu mường nghiêng gió suốt mùa giông
Rạc chín núi mười thung
Dấu nạng in lời trên đá
Tôi hát khản nỗi đau cha
hát khản giấc mơ lạ
Có sợi khói khâu lành ngày tuổi trắng đồi hoang
1, 2: dân ca Mường
—–
MÙA HOA SANG NGANG
***
Bước qua sương…
Em về phía cỏ
Con dế mồ côi vùi đầu vào kẽ đất ngủ
thi thoảng buồn réo gọi tháng ba
Bầy đom đóm kéo nhau thắp đèn hoa
Làm lễ vu quy cho bông gạo đỏ
Anh trở về làm chi nữa
Em lại vừa sang ngang
Con đò đi chuyến cuối nằm đợi mục ở bãi hoang
Đám sậy rạp vàng sau mùa trổ gió
Tiếng cuốc kêu xô chiều sầm sập đổ
Rét nàng Bân trở vội trên vai gầy
Anh đừng đốt đuốc đi sưởi ấm chân mây
Lời thề theo sông tan vào trăm bờ đất
Tháng ba con dế buồn lang thang hành khất
Hát trắng đêm xin một nhánh trăng tơ
Em bước qua sương đi lần nữa anh đừng chờ
Con đò cũ nằm trút hơi trên cỏ
Bầy đom đóm thắp đèn cho bông gạo đỏ
Trôi lênh đênh lênh đênh
—–
BÙA TRỜI
***
Những sáng xuống chợ phiên
Em lội phải bùa trời trên dấu chân người lạ
Dấu chân đi hằn vết buồn như đá
Lăn quá bóng mặt trời lẻ loi
Những chiều lên nương em uống phải bùa trời
Trong dòng nước mó
Nước soi bóng người hái dâu gặt lúa
Một mình
Bùa trời làm em thương anh
Tiếng ru côi treo ngoài cửa voóng
Bùa trời làm em nhớ anh
Dỗ con khóc khản hơi ở đầu thang ngóng từ lúc trời chưa tối đến sáng
Ai làm bếp lửa nhà anh chỉ mọc đầy khói
Ai bỏ lại khung cửi cho con mọt gặm mục tiếng thoi
Ai bỏ lại những ngón tay
Vụng về khâu đêm còi cõi
Ai bỏ hoang tiếng chày khan giã nát bóng trăng gầy
Mẹ bảo em con gái
Như bông hoa vừa nở
Như mặt trời vừa lên
Như sợi tơ vàng vừa xe từ kén mới
Tội chi em uống phải bùa trời
Mà đòi về bên ấy
Theo anh
Mẹ rào chín ngõ quanh
cha cấm mười lối lại
em thành bông hoa héo mòn héo mỏi
em là mặt trời lúc mưa giông
em như sợi tơ đứt mối trăm lần
nhớ thương anh nhiều hơn mỗi chiều mỗi sáng
bùa trời làm yêu mà sao tình đắng
Biết bao giờ bùa mới nhạt lòng nhau
—–
NGÀY CÁNH CÒ TRỞ DẠ SINH LỜI RU
***
Ngày cánh cò trở dạ sinh lời ru
Con khóc tiếng đầu đời bên bếp rách
Ngoại hái thật nhiều nắng về cài lên vách
Chìa nón vênh hứng mưa hắt sau hè
Con vịn tóc mẹ rối gió ngày giông bão tập bước đi
Mẹ vịn tiếng ê a ngọng môi mà đứng dậy
Người đàn bà cõng đêm đi tìm bùa trăng ngải
Suốt một đời thức với hoàng hôn
Mẹ vác cày ra đồng lấp hết dấu chân son
Chẻ cật tre non buộc lại khuyết áo hoa đứt cúc
Nước mắt đong vào gấu quần trả nợ từng đêm khóc
Hát theo tiếng nôi kẽo kẹt những trưa dài
Trăm lời chát nghìn cái bĩu môi cay
Mẹ đổ lẫn bát cơm chan nuốt vào tim mặn đắng
Ngày con bỏ trường về úp mặt vào xó bếp hỏi cha rồi khóc lặng
Mẹ hóa kẻ dối gian nói những lời ngô nghê như đá đòi nở hoa
Con bây giờ tóc biết cài mây biếc mộng trời xa
Bước từng dấu chân son qua thì con gái
Thương rát lòng ngày cánh cò thai nghén lời ru vụng dại
Qua bão giông sinh giọt nắng thành con
—–
LỜI BÙA NGẢI
***
Về hội
tìm gặp nhau
Ngược mắt sâu gỡ lời bùa ngải
Ngực anh đá lăn qua, bước chân rơi vực lạ
Thương em như lửa cháy bếp nhà người
Giấu mặt vào bàn tay lấm khói
Vấn khăn cao vội ngược tiếng chiêng côi
Tháng giêng mùa hội đơm trời
Anh trở lại
Đường em đi sương giăng mặn lối
Điệu pồn pông lẻ bước anh. Em tội…
Lửa cháy trong mắt nhau thành giông bão tơi bời
Vò rượu say bao người
Cồng chiêng vui bao người
Chỉ hai ta nhìn nhau giấu mặt vào khói cay mà khóc
Con chim chèo pheo bên đồi rí rức
Vẫn gọi tên anh như mấy mùa lỡ hội
Lỡ nhịp xường yêu lần hẹn cuối
Ngày vơi
Em đỏ mắt thắp tháng giêng chờ đợi
Em đỏ mắt theo người làm dâu
bây giờ gặp lại nhau
Ngược mắt sâu gỡ lời bùa ngải
Anh muộn mằn như con suối
Qua trăm thác ghềnh không kịp đổ về sông
Đêm pồn pôông
Tiếng chiêng anh không lời hát nối
Em đem câu xường yêu về ru con bên núi
Tháng giêng côi cút anh đi…
—-
(Nguồn: sưu tầm)